Spacer po Sedlcu i wzgórzach Kaňkovské vrchy
Jednymi z najstarszych dzielnic Kutnej Hory są Sedlec oraz dawna osada górnicza Kaňk. W trakcie spaceru poznasz nie tylko piękno najstarszej katedry w Europie Środkowej, ale także odkryjesz rąbek tajemnicy produkcji tytoniu, zejdziesz do słynnej na świecie kaplicy cmentarnej „Kostnicy” i obejrzysz nietradycyjną panoramę srebrnego miasta z wieży widokowej Kaňk. W celu lepszej orientacji postępuj zgodnie z żółtym szlakiem turystycznym Klubu Turystów Czeskich . Szlak uzupełniają tablice informacyjne towarzystwa Denemark. Rowerowy szlak dydaktyczny towarzystwa Denemark "Wokół Kutnej Hory" prowadzi również w większości po tej samej trasie.
Opactwo w Sedlecu
Pierwszy klasztor cystersów w Czechach zbudowano w Sedlcu (w 1142 r.). W drugiej połowie XIII wieku rozpoczęto wydobywać srebro w regionie. Chociaż klasztor nie brał bezpośredniego udziału w wydobyciu, wzbogacał się pobierając opłaty z wynajmu gruntów. Dzięki tym środkom powstał kościoł przyklasztorny pw. Wniebowstąpienia Panny Marii i św. Jana Chrzciciela. Podczas wojen husyckich w 1. poł. XV wieku klasztor, w tym świątynia, został spalony, a większość mnichów została zamordowana. Okres wzlotu klasztoru przypada na na przełom XVII i XVIII wieku za opata Snopka, który zainicjował odnowienie całego opactwa. W 1784 r. opactwo wraz z innymi klasztorami na podstawie rozporządzenia cesarza Józefa II uległo kasacie. Potem klasztor zamieniono na mieszkania, szpital i magazyny. W 1812 r. przeniesiono do budynków byłego klasztoru produkcję wyrobów tytoniowych. Pierwsze papierosy pojawiły się tutaj w 1882 roku.
Katedra Wniebowstąpienia NMP oraz św. Jana Chrzciciela
Przyklasztorna świątynia została wybudowana tzw. Mistrzem Świątyni Sedleckiej w latach 1290-1320, w tych czasach stał się pierwszym obiektem typu katedralnego i zarazem największym obiektem sakralnym w Czechach i na Morawach. W trakcie wojen husyckich świątynia została wypalona i przez kilka stuleci przetrwała jako ruina. Pod rządami opata Snopka, w XVII i XVIII wieku, przebiegła rozległa odbudowa świątyni, przy której brał udział wybitny architekt baroku J.B.Santini Aichel ze swoim niepowtarzalnym stylem gotyku barokowego. On włożył w budowlę unikalne na skalę światową elementy budowlane - samonośne sklepienia oraz samonośne schody kręcone. Od 1995 roku katedra znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dziś można zwiedzać w kościele 2 trasy. Skarbiec świątyni ukrywa oryginał Monstrancji Sedleckiej, jednej z najstarszych zachowanych gotyckich monstrancji na świecie. W sali kinowej katedry można obejrzeć animowaną historię sedleckiego klasztoru.
Były klasztor cystersów i Muzeum Tytoniu Philip Morris
Pozostałości budynków byłego klasztoru cystersów znajdują się tuż za katedrą. W pomieszczeniach mieści się
obecnie siedziba firmy Philip Morris CR a. s. Firma pozwala zwiedzać pomieszczenia byłego konwentu
barokowego, kaplicę opactwa, włącznie z wystawą "Przemiana klasztoru w Sedlcu". Ponadto można absolwować ekskursję do
zakładu produkcyjnego. Wycieczki prowadzone są przez przewodnika i muszą być zamówione co najmniej 3 dni
wcześniej dla grup liczących co najmniej 5 osób.
Przy wejściu do areału Philip Morris ČR a.s. z ulicy Vítězná można również zwiedzić Muzeum Tytoniu Philip Morris,
które przedstawia historię firmy. Ta wystawa jest do obejrzenia wyłącznie dla osób dorosłych od 18 roku
życia.
Kościół cmentarny Wszystkich Świętych z kostnicą w Sedlcu
Kostnica znajduje się w podziemnej części kościoła cmentarnego z XIV wieku, który składa się z dwóch kaplic umieszczonych nad sobą. Na miejscowym cmentarzu podczas wojen husyckich i zaraz morowych pochowano ponad 40 tysięcy zmarłych. Po częściowej kasacji tego ogromnego cmentarza pod koniec XV wieku ekshumowane kości zostały ułożone na zewnątrz i wewnątrz podziemnej kaplicy kościoła, a około roku 1511 na wpół ślepy mnich ułożył je w duże piramidy. Kaplica była stopniowo zdobiona ludzkimi szczątkami w duchu memento mori. Po kasacie sedleckiego klasztoru przeszły grunty i budynki klasztorne do majątku rodziny Schwarzenbergów. Ich mistrz budowniczy František Rint używając kości i czaszek ukończył unikalną dekorację podziemnej kaplicy w 1870 roku. Kości przed użyciem zostały zdezynfekowane i wybielone. Unikalna kaplica podziemna jest pełnym pietyzmu miejscem ostatniego odpoczynku około 40- stu tysięcy tych, którzy byli tu przed nami.
Narodowy Pomnik Przyrody Kaňk
Podczas spaceru po wzgórzach kaňkovskich można zobaczyć "fację przybojową", która została ogłoszona w 1933 roku Narodowym Pomnikiem Przyrody "Na Vrších". Są to pozostałości klifu morza kredowego.
Restauracja wycieczkowa Havířská bouda z wieżą widokową Kaňk
Zrelaksować i odświeżyć można się w restauracji Havířská bouda, która znajduje się w środku kaňkowskiego lasku. W skład kompleksu wchodzi również 30-metrowa wieża widokowa, która została wybudowana w 2013 roku z masywnego kamiennego muru cyklopa. Na szczyt wieży można wspiąć się po 144 schodach lub skorzystać z windy. Dzięki temu wieża widokowa nadaje się także dla osób niepełnosprawnych. Zadaszony taras widokowy z kawiarnią i restauracją dla 20 osób oferuje nie tylko panoramę Kutnej Hory, ale także szerokiej okolicy.
Zapadlina
Fakt, że na wzgórzach kaňkowskich były kopalnie srebra, potwierdza, oprócz wielu źródeł historycznych, zapadlina o głębokości około 30 m, która powstała w 1969 roku. Zapadlina powstała w wyniku runięcia kompleksu starych wyeksploatowanych przestrzeni górniczych między kopalniami Kříž (Barbora) i Vidrhol w strefie Turkaňské pásmo.
Kalwaria
Na szczycie wzgórza Kaňk warto obejrzeć empirowy pomnik wybudowany z inicjatywy hrabiego Jana Rudolfa Chotka w 1814 roku.
Kaňk i kościół pw. św. Wawrzyńca
Kaňk powstał w 2 poł. XIII wieku wraz z Kutną Horą w związku z odkryciem złóż srebra i miedzi. Dawna osada górnicza została przez cesarza Ferdinanda II w 1621 r. podniesiona do rangi miasta z takimi samymi prawami jakie miała sama Kutna Hora. Działalność wydobywcza przebiegała wokół Kaňku aż do XX wieku, kiedy wydobywano tu rudy cynku i ołowiu. Dzisiaj można tu podziwiać oprócz pozostałości po działaniach górniczych (hałdy żużlu, zapadnięte kopalnie) również wyjątkowe widoki na miasto srebra i podziwiać kościół św. Wawrzyńca. Kościół zbudowano w latach 1489-1496 a jego budowniczym był Matěj Rejsek oraz mistrz Mikuláš z Kutnej Hory. We wnętrzu kościoła znajduje się sanktuarium i ambona, jedna z najważniejszych prac rzeźbiarskich późnego gotyku w Czechach. Jednakże kościół nie jest udostępniony do zwiedzania.
Z powrotem do miasta można powrócić z centrum Kaňku - „Na Pašince” chodnikiem i następnie ulicą Lorecká. Po drodze
warto obejrzeć dwie kapliczki po prawej stronie lub skręcić w prawo w stronę miejsca energetycznego z kamiennymi
menhirami. Tutaj, oprócz odpoczynku i naczerpania energii, można podziwiać wspaniałą panoramę Kutnej Hory. Na końcu
ulicy Lorecka znajduje się ciekawy rozległy obiekt browaru kutnohorskiego.
(© Jiří Coubal)