Iluminacja Kutnohorska

Pod koniec 2009 roku w kręgach artystacznohistorycznych wielkie zamieszanie wywołała informacja, że w aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w Londynie zostanie licytowana 8 grudnia tego samego roku do tej pory zaginiona iluminacja przedstawiająca  wydobywanie oraz przetwarzanie srebra w Kutnej Horze. Zadania pozyskania Iluminacji Kutnohorskiej z powrotem do Czech lub raczej bezpośrednio do Kutnej Hory, bez wahania podjęło się Województwo Środkowoczeskie i zdecydowało się na zdobycie tego cennego średniowiecznego zabytku do zbiorów galerii GASK - Galerie Středočeského kraje (Galeria Województwa Środkowoczeskiego)..

W londyńskiej aukcji udział wzięli przedstawiciele Województwa Środkowoczeskiego oraz Galerii. W aukcji uczestniczyli dalsi dwaj zainteresowani. Chociaż były momenty, kiedy wydawało się, że  iluminacja nie powróci do Republiki Czeskiej,  pod koniec aukcji zadecydowała zwycięska oferta  Województwa Środkowoczeskiego  we wysokości 510 tysięcy funtów.

Za niecałe czternaście dni, 21 grudnia 2009 r., Iluminację Kutnohorską  przewieziono z Londynu do Czech. Tydzień później, przy wielkim zainteresowaniu mediów, została przedstawiona na konferencji prasowej w Pradze w Klementinum a następnie pod ścisłą ochroną przewieziona do Kutnej Hory. Tutaj po raz pierwszy została zaprezentowana publiczności 27 grudnia 2013 r. w refektarzu Kolegium Jezuitów. Podczas jednodniowej wystawy obejrzało Iluminację niewiarygodne sześć i pół tysiąca widzów, którzy nie wahali się czekać w kolejce przez kilka godzin.

Iluminacja Kutnohorska była prawdopodobnie wstępnym folio wielkiej księgi chorałowej jednego z kościołów w Kutnej Horze, o czym świadczą ilustracje z podobną tematyką zachowane w Antyfonarzu Kutnohorskim oraz Graduale Kutnohorskim. Najbliższą analogię pod względem tematu, kompozycji i sposobu malowania reprezentuje ilustracja wstępna  Graduału Kutnohorskiego z ok. 1490 r. z pracowni iluminatora Matouša, którego imię znamy  z tzw. Graduału Smíškowskiego z lat 1490-1495. Karel Chytil zidentyfikował malarza z  iluminatorem zamieszkałym na Starym Mieście w Pradze (± między 30 kwietnia 1495 i 11 stycznia 1496 roku). Autor Iluminacji Kutnohorskiej był prawdopodobnie przeszkolony w warsztacie Matouša. Pracował według tych samych szablon warsztatowych, o czym świadczy  ilość kompozycji identycznych z tymi przedstawionymi w Graduale Kutnohorskim. Różnią się one wyglądem architektury,  koncepcją krajobrazu, postaci ludzkich i szczegółów odzieży, które odpowiadają nieco młodszemu okresowi powstania.

Malowidło późnośredniowieczne na pergaminie jest wyjątkowe nie tylko pod względem tematycznym i artystycznym, ale także  niezwykle dużym formatem. Chociaż znane było aż do aukcji w Londynie profesjonalistom jedynie z czarno-białej reprodukcji, ponieważ od średniowiecza nigdy nie było prezentowane publicznie, eksperci zawsze uważali obraz za jedną z najważniejszych iluminacji, które powstały na północy Alp. Malowidło gotyckie na pergaminie o dużych rozmiarach (643 mm x 442 mm), pochodzące najprawdopodobniej z kutnohorskiego rękopisu liturgicznego, ilustruje wydobywanie, sprzedaż i przerób rudy srebra w Kutnej Horze pod koniec XV wieku.

Iluminacja Kutnohorska przedstawia nie tylko wydobycie rudy, jej kruszenie, płukanie i następnie sprzedaż rudy, ale także proces jej dalszej obróbki, kiedy w hucie uzyskuje się z rudy za pomocą przetopu srebro, z którego następnie wybija się monety. Jest to najstarszy zachowany obraz, który w skrócie przedstawia cały proces technologiczny zkoncentrowany od XIII do  XVII wieku w Kutnej Horze.                                                

Iluminacja Kutnohorska przechowywana jest w galerii GASK i wystawiana tylko przy wyjątkowych okazjach. (www.gask.cz)

 

Home » Destinace » Kultura » Historia miasta » Iluminacja Kutnohorska

Up